Odbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych na terenie Gminy Jasionówka w terminie od 1 stycznia 2017r. do 31 grudnia 2018 r.

Opis przedmiotu przetargu: Przedmiotem zamówienia jest usługa w zakresie odbioru i zagospodarowania wszystkich odpadów komunalnych wytwarzanych w nieruchomościach zamieszkałych na terenie Gminy Jasionówka od 01.01. 2017 roku do 31 .12.2018 r. Obszar Gminy wraz z siecią dróg publicznych przedstawia załącznik nr 4 do SIWZ Dane dotyczące Gminy, istotne z punktu widzenia zamówienia: obszar Gminy wynosi 97 km2, w skład Gminy wchodzi 18 sołectw: Brzozówka Folwarczna, Czarnystok, Dobrzyniówka, Górnystok, Jasionóweczka, Jasionówka, Kalinówka Królewska, Kamionka, Kąty, Koziniec, Krasne Folwarczne, Krasne Małe, Krasne Stare, Krzywa, Kujbiedy, Łękobudy, Milewskie, Słomianka. W Gminie Jasionówka zameldowanych jest na dzień 10.10.2016 r 2876 osób, z tego ok. 97 osób na terenie zabudowy wielorodzinnej (w Jasionówce - w 6 budynkach). W zabudowie wielorodzinnej odpady będą gromadzone zbiorczo w 3 budynkach ( Urzędu Gminy, Zespół Szkolno-Przedszkolny w Jasionówce – budynek szkoły i przedszkola). Właściciele (użytkownicy) pozostałych nieruchomości (lokali) będą gromadzić odpady komunalne osobno. Łączna liczba nieruchomości zamieszkałych (domów mieszkalnych i mieszkań w budynkach wielorodzinnych) na terenie gminy wynosi ok. 677 w tym 25 w zabudowie wielorodzinnej Poniższa tabela przedstawia szacunkową liczbę nieruchomości zamieszkałych (domów mieszkalnych) w poszczególnych miejscowościach, wraz z liczbą osób zameldowanych. (dane z ewidencji ludności Gminy Jasionówka, stan na dzień 10.10.2016 r.). Lp. Miejscowość Liczba mieszkańców Nieruchomości zamieszkałe 1 Brzozówka Folwarczna 67 16 2 Czarnystok 160 32 3 Dobrzyniówka 30 9 4 Górnystok 42 11 5 Jasionóweczka 213 41 6 Jasionówka 754 191 7 Kalinówka Królewska 246 65 8 Kamionka 260 57 9 Kąty 89 21 10 Koziniec 87 13 11 Krasne Folwarczne 87 21 12 Krasne Małe 56 15 13 Krasne Stare 98 28 14 Krzywa 99 18 15 Kujbiedy 48 11 16 Łękobudy 15 5 17 Milewskie 276 55 18 Słomianka 249 68 Razem 2876 677 Z wyliczenia w stosunku do roku 2014 wynika: - rok 2014 liczba mieszkańców 2966, rok 2016 liczba mieszkańców 2876 ubyło 90 mieszkańców. Liczba nieruchomości zamieszkałych – rok 2014 – 670, rok 2016 – 677 - zwiększyła się o 7 liczba nieruchomości zamieszkałych - w tym 20 nieruchomości deklarowało pobyt czasowy na okres wakacji lub dłużej. Z analizy stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie Gminy Jasionówka za 2015 rok wynika, że liczba osób faktycznie zamieszkałych na terenie Gminy Jasionówka zgodnie ze złożonymi deklaracjami wynosiła 1961 osób, gdzie złożono 677 deklaracji.- w tym złożono 433 deklaracji nieruchomości zamieszkałych prowadzących selekcję odpadów – 1449 osób i 244 deklaracji nieruchomości zamieszkałych nie prowadzących selekcji odpadów – 512 osób. W poszczególnych miejscowościach występuje także zabudowa kolonijna. Dane dotyczące liczby osób zameldowanych nie odpowiadają w pełni liczbie osób faktycznie zamieszkałych na terenie gminy. Należy traktować je jako przybliżone, ponadto mogą one ulec zmianie na skutek ruchu ludności. Liczba nieruchomości zamieszkałych może w niewielkim stopniu ulec zmianie w wyniku oddania do użytku i zamieszkania nowych budynków lub wyludnienia. Uwaga: Do końca grudnia 2016 roku Zamawiający dostarczy Wykonawcy dokładny wykaz gospodarstw domowych wraz z liczbą zamieszkałych osób oraz informację, czy dane gospodarstwo domowe zadeklarowało selektywną zbiórkę odpadów komunalnych. Wykaz ten w trakcie realizacji umowy będzie sukcesywnie aktualizowany. Poniższa tabela przedstawia ilość odpadów odebranych z terenu gminy na podstawie sprawozdań składanych przez przedsiębiorców posiadających zezwolenie na odbieranie odpadów komunalnych oraz kart przekazania odpadów w latach 2013, 2014 i 2015. Rodzaj odpadów Ilość odpadów (w tonach) 2013 r. 2014 r. 2015 r. Zmieszane odpady komunalne 172,39 227,0 202,1 Papier 7,80 8,5 6,3 Szkło 44,03 21,8 26,1 Tworzywa sztuczne 5,31 7,5 10,0 Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny 1,50 0,2 0,2 Odpady wielkogabar. 15,0 1,7 15,0 Razem 200,28 266,7 259,7 Liczba gospodarstw domowych, od których zostały odebrane zmieszane odpady komunalne wynosiła: w 2013 r. – 670, w 2014 r. – 670 , w 2015 r. - 677. Papier, szkło, tworzywa sztuczne, odpady biodegradowalne zbierane były selektywnie systemem workowym i poprzez PSZOK. Odpady wielkogabarytowe zostały odebrane z PSZOK. Uwaga: Podane wyżej ilości odpadów należy traktować jako dane orientacyjne, mogą wystąpić inne (mniejsze lub większe) ilości odpadów. Wykonawcy nie przysługuje prawo dodatkowego wynagrodzenia, czy też odszkodowania za odebranie innych ilości odpadów. Zakres rzeczowy przedmiotu zamówienia: 1. Wykonawca zobowiązany jest do odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych wytwarzanych w gospodarstwach domowych na nieruchomościach zamieszkałych położonych na terenie Gminy Jasionówka zgodnie z ustawą z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach ( tj. Dz. U. z 2016 r. poz. 250 z późn. zm.), zapisami Planu gospodarki odpadami województwa podlaskiego na lata 2012-2017 (uchwała Nr XX/233/12 Sejmiku Województwa Podlaskiego z dnia 21 czerwca 2012 r.) oraz zapisami Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Jasionówka (Uchwała Nr XVII/110/16 Rady Gminy Jasionówka z dnia 27 października 2016 r. - http://ug-jasionowka.pbip.pl/index.php?event=informacja&id=6104). 2. Odpady zmieszane i odpady pozostałe z segregacji, gromadzone w pojemnikach dostarczonych przez Wykonawcę, na jego koszt należy odbierać zgodnie z harmonogramem ustalonym przez Wykonawcę (po zatwierdzeniu przez Zamawiającego), z częstotliwością określoną w uchwale Nr XIV/81/16 Rady Gminy Jasionówka z dnia 29 czerwca 2016 r. w sprawie ustalenia szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów (http://ug-jasionowka.pbip.pl/index.php?event=informacja&id=6107). 3. Worki do gromadzenia odpadów selektywnie zebranych mieszkańcom Gminy dostarcza Wykonawca a ich koszt wlicza do wartości zamówienia. Wykonawca jest zobowiązany do wysegregowania poszczególnych frakcji odpadów, wymienionych w tym punkcie a gromadzonych łącznie przez właścicieli nieruchomości. 4. Niezwłocznie po podpisaniu umowy Zamawiający dostarczy Wykonawcy wykaz nieruchomości, z których będą odbierane odpady ulegające biodegradacji. Wykaz ten w trakcie realizacji umowy będzie sukcesywnie aktualizowany. 5. Pierwszy harmonogram odbioru odpadów komunalnych, o którym mowa powyżej sporządza Wykonawca i przedstawia do zatwierdzenia Zamawiającemu w terminie 7 dni od podpisania umowy. Harmonogram ten do właścicieli nieruchomości dostarcza Zamawiający. Wszelkie zmiany harmonogramu wymagają akceptacji Zamawiającego. Zmieniony harmonogram do nieruchomości objętych niniejszym systemem odbioru odpadów komunalnych dostarcza Wykonawca – zgodnie z zapisem działu VI pkt. 8 postępowania 6. Wszystkie frakcje odpadów komunalnych (jeżeli wystąpią) należy także odbierać z Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych zlokalizowanego na działce geod. Nr 876 (zaznaczono na mapie – nieruchomość ogrodzona, położona przy drodze z m. Jasionówka do m. Milewskie) w dniach otwarcia punktu, zgodnie z uzgodnionym harmonogramem, w którym zostaną ustalone dni i godziny otwarcia PSZOK oraz terminy odbioru od mieszkańców poszczególnych frakcji odpadów. Odpady należy odebrać w dniu ich dostarczenia przez mieszkańców do punktu (w godzinach jego otwarcia). Żadne odpady nie mogą pozostać w punkcie po jego zamknięciu. Dni i godziny otwarcia punktu zostaną uzgodnione pomiędzy Wykonawcą i Zamawiającym, przy czym punkt będzie otwarty co najmniej jeden dzień w tygodniu przez min. 6 godzin. Za wyposażenie i prowadzenie PSZOK odpowiada Wykonawca. 7. Wykonawca zobowiązany jest do zapewnienia i wyposażania nieruchomości, z których odbierane są odpady komunalne gromadzone w sposób selektywny w kolorowe worki o pojemności 120 litrów z folii LDPE o grubości zapewniającej odpowiednią wytrzymałość worków (tj. co najmniej 60 mikronów) przeznaczone na gromadzenie odpadów segregowanych – kolorystyka określona w Regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Jasionówka. Po każdorazowym odbiorze tych odpadów należy pozostawić nowe worki w ilości odpowiadającej workom odebranym. Worki powinny być oznaczone informacją o rodzaju gromadzonych w nich odpadów, nazwą oraz numerem telefonu Wykonawcy. Worki należy przekazywać właścicielowi nieruchomości. 8. Obowiązkiem Wykonawcy będzie posprzątanie miejsca wokół opróżnianych pojemników, gdy zajdzie taka potrzeba, między innymi poprzez zabranie dostawionych przy pojemnikach worków z niesegregowanymi (zmieszanymi) odpadami komunalnymi. 9. Odbiór odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości Wykonawca powinien realizować w godzinach 7.00-20.00. 10. Wykonawca jest zobowiązany do porządkowania terenu zanieczyszczonego odpadami komunalnymi i innymi zanieczyszczeniami wysypanymi z pojemników, kontenerów, worków, pojazdów w trakcie realizacji usługi wywozu. 11. Wykonawca jest obowiązany do realizacji reklamacji (nieodebranie z nieruchomości odpadów zgodnie z harmonogramem, niedostarczenie worków na odpady segregowane itp.) w przeciągu 48 godzin od otrzymania zawiadomienia faksem lub e-mailem od Zamawiającego. Wykonanie reklamacji należy niezwłocznie potwierdzić faksem lub e-mailem na adres Zamawiającego. 12. System odbierania odpadów komunalnych nie obejmuje odpadów powstających w wyniku prowadzenia działalności gospodarczej. 13. Wykonawca jest zobowiązany do ważenia wszystkich odebranych odpadów komunalnych na legalizowanej wadze i przekazywania dokumentacji pomiarów Zamawiającemu w okresach miesięcznych. Wykonawca jest zobowiązany do bieżącego prowadzenia ilościowej i jakościowej ewidencji odpadów zgodnie z przepisami ustawy o odpadach oraz ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach i przekazywania kopii dokumentacji Zamawiającemu. 14. Wykonawca zobowiązany jest do prowadzenia i przekazywania co miesiąc Zamawiającemu ewidencji nieruchomości, z których zostały odebrane zmieszane i selektywnie zebrane odpady, w zakresie ilości zebranych odpadów (ilość i pojemność pojemników z odpadami zmieszanych oraz ilość poszczególnych worków z odpadami zebranymi selektywnie). 15. Wykonawca zobowiązany jest kontrolować realizowane przez właściciela nieruchomości obowiązki w zakresie selektywnego zbierania odpadów komunalnych, a w przypadku ich niedopełnienia Wykonawca zobowiązany jest przyjąć odpady jako zmieszane odpady komunalne i niezwłocznie pisemnie powiadomić o tym Zamawiającego, nie później niż w ciągu 3 dni. do powyższej informacji Wykonawca zobowiązany będzie załączyć dokumentację filmową lub fotograficzną umożliwiającą identyfikację nieruchomości z rejestracją daty i godziny. Wykaz nieruchomości prowadzących selektywne zbieranie odpadów komunalnych Zamawiający przekaże Wykonawcy w terminie 7 dni od daty podpisania umowy. Wykaz ten będzie sukcesywnie aktualizowany w trakcie realizacji umowy. 16. Wykonawca zobowiązany jest do przekazywania odebranych zmieszanych odpadów komunalnych, pozostałości z sortowania odpadów komunalnych oraz odpadów zielonych do regionalnej instalacji przetwarzania odpadów komunalnych wskazanej w Planie gospodarki odpadami dla województwa podlaskiego na lata 2012-2017 - w regionie gospodarki odpadami odpowiadającym położeniu Gminy oraz do przekazywania selektywnie zebranych odpadów komunalnych do instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami, o której mowa w art. 17 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21 ze zm.). 17. Wykonawca zobowiązany jest posiadać bazę magazynowo - transportową usytuowaną na terenie Gminy Jasionówka, lub w odległości nie większej niż 60 km od granicy Gminy, na terenie, do którego posiada tytuł prawny. Baza magazynowo - transportowa musi spełniać następujące warunki: a) teren bazy magazynowo - transportowej musi być zabezpieczony w sposób uniemożliwiający wstęp osobom nieupoważnionym, b) miejsce przeznaczone do parkowania pojazdów musi być zabezpieczone przed emisją zanieczyszczeń do gruntu, c) miejsce magazynowania selektywnie zbieranych odpadów komunalnych musi być zabezpieczone przed emisją zanieczyszczeń do gruntu oraz zabezpieczone przed działaniem czynników atmosferycznych, d) teren bazy musi być wyposażony w urządzenia lub systemy zapewniające zagospodarowanie wód opadowych i ścieków przemysłowych, pochodzących z terenu bazy zgodnie z wymogami określonymi przepisami ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2015 r. poz. 469 ze zm.), e) baza magazynowo - transportowa musi być wyposażona w miejsca przeznaczone do parkowania pojazdów, pomieszczenie socjalne dla pracowników odpowiadające ilości zatrudnionych osób, miejsce do magazynowania selektywnie zebranych odpadów z grupy odpadów komunalnych oraz legalizowaną samochodową wagę najazdową - w przypadku, gdy na terenie bazy następuje magazynowanie odpadów. f) na terenie bazy magazynowo - transportowej powinien znajdować się także punkt bieżącej konserwacji i napraw pojazdów oraz miejsce do mycia i dezynfekcji pojazdów, o ile czynności te nie są wykonywane przez uprawnione podmioty zewnętrzne poza terenem bazy magazynowo-transportowej. Część transportowa oraz część magazynowa bazy mogą znajdować się na oddzielnych terenach, przy jednoczesnym spełnieniu powyższych warunków. 18. Wykonawca zobowiązany jest: a) posiadać co najmniej dwa pojazdy przystosowane do odbierania zmieszanych odpadów komunalnych oraz co najmniej dwa pojazdy przystosowane do odbierania selektywnie zebranych odpadów komunalnych, a także co najmniej jeden pojazd do odbierania odpadów bez funkcji kompaktującej, b) trwale i czytelnie oznakować pojazdy w widocznym miejscu nazwą firmy oraz danymi adresowymi i numerem telefonu podmiotu odbierającego odpady komunalne, c) posiadać na terenie bazy magazynowo - transportowej urządzenia do selektywnego gromadzenia odpadów komunalnych przed ich transportem do miejsc przetwarzania - urządzenia należy utrzymywać we właściwym stanie technicznym i sanitarnym, d) aby pojazdy były zarejestrowane i dopuszczone do ruchu oraz posiadały aktualne badania techniczne i świadectwa dopuszczenia do ruchu zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, e) aby konstrukcja pojazdów zabezpieczała przed niekontrolowanym wydostaniem się na zewnątrz odpadów, podczas ich magazynowania, przeładunku, a także transportu, f) poddawać pojazdy i urządzenia myciu i dezynfekcji z częstotliwością gwarantującą zapewnienie im właściwego stanu sanitarnego, nie rzadziej niż raz na miesiąc, a w okresie letnim nie rzadziej niż raz na 2 tygodnie - Wykonawca winien posiadać aktualne dokumenty potwierdzające wykonanie czynności, g) na koniec każdego dnia roboczego opróżniać pojazdy z odpadów i parkować wyłącznie na terenie bazy magazynowo-transportowej, h) aby konstrukcja pojazdów zabezpieczała przed rozwiewaniem i rozpylaniem przewożonych odpadów oraz minimalizowała oddziaływanie czynników atmosferycznych na odpady, i) wyposażyć pojazdy w narzędzia lub urządzenia umożliwiające sprzątanie terenu po opróżnieniu pojemników, j) dopuszcza się wyposażenie pojazdów w urządzenie do ważenia odpadów komunalnych; k) pojazdy muszą być wyposażone w system: - monitoringu bazującego na systemie pozycjonowania satelitarnego, umożliwiający trwałe zapisywanie, przechowywanie i odczytywanie danych o położeniu pojazdu i miejscach postojów, - czujników zapisujących dane o miejscach wyładunku odpadów, umożliwiający weryfikację tych danych. 19. Zakazuje się Wykonawcy mieszania selektywnie zebranych odpadów komunalnych ze zmieszanymi odpadami komunalnymi. 20. Wykonawca, w okresie obowiązywania umowy, zobowiązany jest do podjęcia wszelkich niezbędnych działań zmierzających do osiągnięcia: a) poziomu recyklingu i przygotowania do ponownego użycia następujących frakcji odpadów komunalnych: papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła, b) poziomu recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami: innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych, w wysokości określonej w przepisach rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 29 maja 2012 r. w sprawie poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami niektórych frakcji odpadów komunalnych (Dz. U. z 2012 r. poz. 645). 21. Wykonawca w okresie obowiązywania umowy zobowiązany jest do podjęcia wszelkich niezbędnych działań zmierzających do ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania do wysokości określonej w przepisach rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 25 maja 2012 r. w sprawie poziomów ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania oraz sposobu obliczania poziomu ograniczania masy tych odpadów (Dz. U. z 2012 r. poz. 676). 22. Wykonawca, zgodnie z art. 9n i 9na ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, zobowiązany jest do sporządzań zgodnie z ustawą. 23. Wykonawca zobowiązany jest do świadczenia usług dodatkowych płatnych przez właścicieli nieruchomości, tj. udostępnienia pojemnika (kontener, worek typu big-bag) przeznaczonego na odpady budowlane i rozbiórkowe z remontów prowadzonych samodzielnie na podstawie pozwolenia na budowę lub zgłoszenia oraz odbioru i zagospodarowania tych odpadów. 24. Wykonawca zobowiązany jest do nieodpłatnego udostępnienia właścicielom nieruchomości pojemników na odpady komunalne zmieszane i worków na odpady komunalne ulegające biodegradacji i dostarczenia ich na wniosek właściciela nieruchomości. 25. W przypadku stwierdzenia, że usługi wykonywane są niezgodnie z obowiązującymi przepisami, ofertą lub umową, Zamawiający może odmówić zapłaty wynagrodzenia i żądać ich ponownego wykonania lub odstąpić od umowy z winy Wykonawcy z naliczeniem kary umownej. 26. Obowiązkiem Wykonawcy będzie odbieranie odpadów komunalnych od wszystkich właścicieli nieruchomości zamieszkałych położonych na terenie gminy. Usługa obejmuje zapewnienie przez Wykonawcę dojazdu do punktów trudno dostępnych (szczególnie zimą i w okresie wzmożonych opadów deszczu i śniegu) poprzez zorganizowanie środków transportu, które umożliwią odbiór odpadów z punktów adresowych o problematycznej lokalizacji. 27. Wykonawca zobowiązany jest do realizacji przedmiotu umowy przy zachowaniu należytej staranności zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, w szczególności: - ustawą z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2016 r. poz. 250 ze zm.) wraz z przepisami wykonawczymi - ustawą z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013r. Poz. 21 ze zm.) wraz z przepisami wykonawczymi - ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2016 r. poz. 672.) wraz z przepisami wykonawczymi - ustawą z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. z 2015 r. poz. 1668) - ustawą z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz. U. z 2015 r. poz. 687 ), - rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości (Dz. U. z 2013 r. poz. 122), - Planem gospodarki odpadami województwa podlaskiego na lata 2012 - 2017 (uchwała Nr XX/234/12 Sejmiku Województwa Podlaskiego z dnia 21 czerwca 2012 r. ze zm. ), - uchwałą w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Jasionówka UCHWAŁA NR XIV/78/16 RADY GMINY JASIONÓWKA z dnia 29 czerwca 2016 r. w sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Jasionówka ( http://ug-jasionowka.pbip.pl/index.php?event=informacja&id=6104 ), UCHWAŁĄ NR XIV/82/16 RADY GMINY JASIONÓWKA z dnia 29 czerwca 2016 r. w sprawie dodatkowych usług świadczonych przez gminę w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów oraz wysokości cen za te usługi ( http://ug-jasionowka.pbip.pl/index.php?event=informacja&id=6108 ). UCHWAŁA NR XIV/81/16 RADY GMINY JASIONÓWKA z dnia 29 czerwca 2016 r. w sprawie ustalenia szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów (http://ug-jasionowka.pbip.pl/index.php?event=informacja&id=6107). Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19.11.2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz. U. UE l 2008.312.3). ustawą z dnia 23 stycznia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 922) Uwaga! Wymienione w dokumentacji znaki towarowe materiałów i urządzeń nie są wskazaniem wyrobu - służą tylko określeniu wymaganego standardu materiałów i urządzeń i mogą zostać zastąpione przez urządzenia równoważne (równorzędne). Produktem równoważnym będzie produkt co najmniej równy pod względem cech technicznych i jakościowych produktowi o danym znaku towarowym, patencie lub pochodzeniu.